Prochem jesteś...

 

Prochem jesteś…

 

Prochem jesteś i w proch się obrócisz. Te słowa słyszymy co roku na początku Wielkiego Postu, kiedy przyjmujemy znak posypania głowy popiołem. Podczas pogrzebu, kiedy kapłan rzuca na trumnę grudkę ziemi, do tych słów dodaje drugi człon: Prochem jesteś i w proch się obrócisz, ale Pan cię wskrzesi w dniu ostatecznym.

Jakiż dreszcz nas przejmuje, gdy patrzymy w otwarty grób i w jego wnętrzu widzimy – obok kilku szczątków kości – garstkę szarego prochu. Popiół jest symbolem znikomości, nietrwałości, marności doczesnego życia.  Wszystko staje się popiołem: dom mój i odzież, sprzęty i majętność, moje pola, lasy i łąki. I ten pies, który mi towarzyszy, i to bydlę w mojej oborze. Ta ręka, którą piszę i oko, co mi pomaga w czytaniu. Ludzie, których kochałem i ludzie, których nienawidziłem, i ci wreszcie, których się obawiałem. To, co na ziemi wydawało mi się wielkim i to, co małym, wszystko stanie się prochem. Pamiętaj człowiecze, prochem jesteś i w proch się obrócisz.

Słowa te wypowiedział Bóg do człowieka po grzechu pierworodnym, kiedy Adam i Ewa opuszczali raj: W pocie czoła będziesz musiał zdobywać pożywienie, póki nie wrócisz do ziemi, z której zostałeś wzięty, bo prochem jesteś i w proch się obrócisz. Symbol popiołu przypomina nam o jedności z całym stworzeniem. Bóg uczynił człowieka z prochu ziemi i tchnął w niego dech życia. Człowiek przez grzech odwrócił się od Boga, dlatego musi umrzeć, odwrócił się bowiem od źródła życia, stąd zostało mu tylko to, co należy do stworzenia przemijającego. Dopiero w śmierci przekona się, iż prawdziwe życie możliwe jest tylko w Bogu. Proch przestrzega człowieka, iż całkowite zwrócenie się i przylgnięcie do rzeczy doczesnych kończy się marnie. Bóg pozwolił człowiekowi doświadczyć śmierci, aby w swojej wolności przekonał się o prawdziwych, wiecznych dobrach.

Popiół zatem jest wezwaniem do nawrócenia. Królestwa Bożego szukajcie wpierw i jego sprawiedliwości, a wszystko inne będzie wam przydane. Gromadźcie sobie skarby w niebie, gdzie ani mól, ani rdza nie niszczą i gdzie złodzieje nie włamują się i nie kradną. Bo gdzie jest twój skarb, tam będzie i serce twoje.

Popiół ma także jeszcze drugie znaczenie. Popiół to oczyszczona przez ogień materia. Według starożytnych podań z popiołów powstał do nowego życia legendarny ptak Feniks. Chrześcijanin otrzymał pewną obietnicę, iż przez ogień śmierci i sądu zmartwychwstanie do nowego życia.

Symbol popiołu występował w rycie poświęcenia nowej świątyni. Robiło się nim na posadzce znak krzyża w ten sposób, że poszczególne ramiona wskazywały na rogi kościoła. Na jednym z ramion biskup pastorałem wypisuje alfabet grecki od alfy do omegi, zaś na drugim alfabet łaciński od a do z. Alfa i Omega oznacza Boga jako kres i wypełnienie ludzkiego życia w niebieskiej świątyni. W tym rycie, w kruchej materii, w prochu ziemi będącym znakiem przemijania, zostaje wypisana perspektywa wieczności. Znak pozornej daremności ludzkich trudów, staje się szyfrem wiecznej szczęśliwości.

 [1] 

Powrót

Święta

Czwartek, Wielki Tydzień
Rok B, II
Wielki Czwartek

Licznik

Liczba wyświetleń strony:

Dzisiaj jest

czwartek,
28 marca 2024

(88. dzień roku)

Zegar